زباله ها که تا چند سال اخیر کاربردی جز آلودگی و تخریب محیط زیست نداشتند، امروزه به میدانی برای جذب سرمایه در کشورها تبدیل شده اند .آمارها در چند سال اخیر نشان می دهد که سالانه حدود 1.01 میلیاردتن زباله ی صنعتی و شهری تولید می شود و بازیافت آنها مبلغ 500 میلیارد دلار را در فاصله ی بین جمع آوری تا تفکیک در بازار به گردش در می آورد.در این مقاله قصد داریم به بررسی سرانه بازیافت زباله در ایران و جهان بپردازیم .
تاریخچه بازیافت در ایران :
با گسترش شهرنشینی و مهاجرت روستائیان به شهر ها میزان زباله های تولید شده در شهر ها افزایش پیدا کرد، از طرفی با بالا رفتن میزان تولیدات و کاهش منابع اولیه، استفاده مجدد از زباله ها راه مناسبی برای حل این مشکل بود. بنابرین اولین کارخانه بازیافت کاغذ در ایران در سال 1313 تاسیس شد و به دنبال آن در سال 1335 کارخانه مقواسازی شرق تهران بنا شد. به این ترتیب سالانه کارخانجات بزرگی برای بازیافت انواع پسماندها در شهرهای مختلف کشور ازجمله اصفهان،مشهد، سمنان، همدان، گرگان ساخته شدند.
کدام شهرهای جهان بیشترین زباله را تولید می کنند؟
دقیقاً نمی توان اعلام کرد که کدام شهرها در جهان بیشترین زباله را تولید می کنند، چرا که میزان تولید زباله ها در شهرها به عوامل مختلفی مانند جمعیت، فرهنگ و اوضاع اقتصادی مردم کشور و … بستگی دارد، با این وجود آمارها قابل تغییر خواهند بود. جمعیت کشورها با میزان زباله ی که تولید می کنند رابطه ی مستقیم دارد اما اگر در آن کشور قوانین خاصی برای بازیافت و تفکیک وجود داشته باشد، ممکن است از کشوری که جمعیت پایین تری دارد زباله ی کمتری تولید کند. در هر کشوری فرهنگ سازی و آموزش بازیافت به مردم می تواند نقش مهمی در کاهش تولید زباله ها داشته باشد. طبق گزارش های انجام شده پس از بررسی موارد مذکور، شهر نیویورک یکی از تولیدکنندگان اصلی زباله ها در جهان است. پس از آن شهر مکزیکیوسیتی با تولید تقریباً 12 میلیون تن زباله در سال، بالاترین آمار دور ریز مواد و تولید زباله را در جهان دارد. در سال 2011 این شهر بزرگترین محل جمع آوری و تفکیک زباله ی خود را تعطیل کرد، بنابرین زباله ها در خیابان ها و محل رها می شدند و یا به صورت غیر قانونی جمع آوری می شدند که همین موضوع در آلودگی کشور نقش بسیار مهمی داشت. رتبه سوم و چهارم تولید زباله، به شهر های توکیو و بمبئی اختصاص دارد. شهر توکیو با توجه به اینکه جمعیت بالاتری نسبت به دو شهر نیویورک و مکزیک دارد توانسته با فرهنگ سازی در میان مردم میزان زباله های تولید شده خود را کاهش دهد. آمارهای اخیر نشان می دهد کشور آمریکا بزرگترین تولید کننده زباله در جهان می باشد، پس از آن کشورهای استرالیا، ایسلند، نروژ، سوئیس، لوکزامبورگ، فرانسه،دانمارک،ایرلند و هلند بیشترین زباله را در جهان تولید می کنند. برخی از کشورها مانند توکیو با وضع قوانین و فرهنگ سازی در بین مردم سعی در کاهش تولید زباله و افزایش میزان بازیافت را دارند و طبق آماری که اعلام کرده اند تا پایان سال 2030 میزان زباله های خود را به صفر کاهش خواهند داد.
بازیافت زباله در ایران :
ممکن است این سوال برای شما پیش آید که چند درصد از زباله ها در ایران بازیافت می شوند؟ در پاسخ می گوییم کمتر از 7 درصد از زباله های تولید شده، بازیافت می شوند. در ایران تقریباً سالانه بیش از 10 میلیون تن پسماند و زباله تولید می شود که بیشترین سهم تولید آن، به شهر تهران اختصاص دارد. در تهران به ازای هر نفر روزانه 1.25 کیلوگرم زباله تولید می شود. بیش از 70 درصد زباله ها تر، 10 درصد زباله ها پلاستیکی، 8 درصد زباله ها کاغذی و 3 درصد از آنها را زباله های فلزی شامل می شود. در کشورهای پیشرفته حدود 70 درصد زباله های خود را بازیافت می کنند و 30 درصد باقی آنرا دفن می کنند. از آنجایی که حجم عظیمی از زباله های کشور را زباله های تر تشکیل می دهند، بنابرین می توان نتیجه گرفت که سرانه بازیافت کشور بسیار پایین است.
جالب است بدانید:
- هر فرد تهرانی سالانه 6 برابر وزن خود زباله تولید می کند.
- برای بازیافت کاغذ 70 در صد کمتر از بازیافت مواد خام انرژی لازم است.
- سالانه در کشور حدود 50 میلیون تن زباله الکترونیکی تولید می شود.
- در شهر مازندران روزانه بیش از 3000 تن زباله تولید می شود که این مقدار در ایام تعطیلات تابستان و نوروز تا سه برابر افزایش می یابد.
- کامیکاتسو به شهر بدون زباله جهان معروف می باشد.
- تا قبل از قرن 20 از بازیافت استخوانها برای تولید ژلاتین و دکمه ها استفاده می شد.
- حدود 65 درصد از زباله های جهان را بسته بندی های خوراکی و مواد غذایی است.
- در ایران روزانه 50 هزار تن زباله تولید می شود که حدود 8 هزار تن آن به تهران اختصاص دارد.
- اولین کارخانه تولید برق دنیا در ژاپن قرار دارد که روزانه 700 تن زباله پلاستیکی را می سوزاند و از انرژی حاصل برای تولید برق است