پس از آشنایی با مفهوم پسماند و انواع آن، نوبت به معرفی بازیافت زباله می رسد. ما در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم، فواید و اهمیت، معایب و مضرات حوزه بازیافت آشنا کنیم، در ادامه با ما همراه باشید.
بازیافت چیست؟
بازیافت فرآیندی است که در آن برخی از مواد دور ریز و استفاده شده به ماده یا مواد دیگر تبدیل می‌شوند؛ به طوری که قابلیت استفاده‌ی مجدد داشته باشند.
بازیافت چه فایده ی دارد؟
از آنجایی که تولید زباله بر آلودگی های محیطی مانند آب،خاک، هوا و سلامت موجودات زنده اثر فراوانی می گذارد، اگر فرایند بازیافت به درستی انجام شود بسیاری از مشکلات زیست محیطی ناشی از تولید بی رویه پسماندها کاهش خواهند یافت. بنابرین مسئله بازیافت یکی ازمهمترین مسائلی است که در هر کشور به آن پرداخته می شود. از جمله مهمترین فواید بازیافت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
کاهش آلودگی های محیط زیستی و حفاظت از آن :
کاهش الودگی محیط زیست اعم از آب، هوا و خاک وابسته به بازیافت زباله ها می باشد. بسیاری از زباله ها مانند قوطی های کنسرو، شیشه های پلاستیکی و … به جای اینکه در محیط آزادانه رها شوند، جمع آوری و مورد بازیافت واقع شوند می توانند نقش مهمی در کاهش آلودگی ها داشته باشند.
صرفه جویی در منابع :
امروزه با پیشرفت جامعه بشری نیاز به استفاده از منابع طبیعی افزایش یافته است و به دنبال آن نیز میزان منابع در دسترس روز به روز کاهش می یابد. بازیافت زباله ها باعث جلوگیری از اتلاف سرمایه های ملی شده و نیاز استفاده از منابع اولیه زیست محیطی و معادن را به طرز قابل توجهی کاهش می دهد.به عنوان مثال بازیافت کاغذ سالانه از قطع میلیون ها درخت جلوگیری می کند.
کاهش گازهای گلخانه ای:
یکی دیگر از روش های دفع و ازبین بردن زباله ها سوزاندن آنها می باشد. زمانی که زباله ها سوزانده می شوند حجم عظیمی گازگلخانه ای را تولید می کنند، که نتیجه ی انتشار این نوع گازها، گرم شدن کره ی زمین می باشد. بنابرین صنعت بازیافت با کاهش میزان زباله سوزی تاثیر فوق العاده ای در کاهش گازهای گلخانه ای دارد.
کاهش میزان دفن زباله ها:
در گذشته بسیاری از زباله ها آزادانه در محیط رها می شدند یا بخشی از آنها در محیطی خارج از شهر مانند بیابان ها دفن می شدند. این کار نه تنها آثار جبران ناپذیری بر روی محیط زیست داشت، بلکه باعث تبدیل میلیون ها هکتار اراضی ملی به زباله دانی می شد. امروزه با استفاده از فرایند بازیافت تنها بخشی از زباله ها که امکان بازیافت آنها وجود ندارد، دفن می شوند.
افزایش قدرت خرید مشتریان:
از آنجایی که محصولات بازیافتی کیفیت اولیه خود را ندارند بنابرین قیمت آنها کاهش می یابند، این موضوع سبب افزایش قدرت خرید مشتریان و تشویق آنها برای خرید محصولات بازیافتی می شود.
اشتغالزایی:
برای انجام فرایند بازیافت نیازمند نیروی کاری جهت جمع آوری، تفکیک زباله ها و … هستیم. بنابرین فرصت های شغلی زیادی بوجود می آیند.
بازیافت زباله چه ضرری دارد؟
بازیافت انواع پسماندها علاوه بر مزایایی که دارند معایبی نیز دارند که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره می کنیم.
- تامین انرژی مورد نیاز جهت بازیافت پسماندها
- هزینه های بالای احداث کارخانجات و ماشین آلات بازیافتی
- نیاز به فناوری بالا جهت جداسازی و تفکیک زباله ها
- دشوار بودن جذب مشتری برای خرید محصولات بازیافتی
- غیر بهداشتی،سمی و شیمیایی بودن زباله ها
مراحل بازیافت زباله :
فرایند بازیافت طی چند مرحله انفاق می افتد، مراحل بازیافت برای زباله های مختلف ممکن است کمی تفاوت داشته باشد، اما برخی از مراحل برای تمامی زباله ها یکسان است.در ادامه مراحل بازیافت زباله ها را به ترتیب بررسی می کنیم:
تفکیک زباله در محل تولید :
یکی از مهمترین مراحل بازیافت مرحله ی تفکیک در محل می باشد، در این مرحله شما باید بلافاصله زباله را پس از تولید شدن تفکیک کنید و معمولاً این عمل به صورت جداکردن زباله های خشک از زباله های تر می باشد. یکی دیگر از روش های تفکیک در محل به اینصورت است که شما زباله ها را پس از تولید، از نظر نوع آن جداسازی و تفکیک می کنید. اگر تفکیک به درستی صورت پذیرد، می تواند تاثیر قابل توجهی بر روی نرخ بازیافت بگذارد.
جمع آوری زباله و انتقال ان به مراکز تفکیک :
پس از آنکه تفکیک در محل انجام شد نوبت به جمع آوری و انتقال زباله ها به مراکز تفکیک می رسد، که این کار معمولاً توسط شهردار ی ها صورت می پذیرد. در کشور ما به دلیل اینکه تفکیک در محل به درستی انجام نمی شود بنابرین در این مرحله بخش عظیمی از زباله ها سوزانده یا دفن می شوند. علاوه بر آن در سطوح شهرها مراکز بازیافتی وجود دارند که افراد می توانند زباله های تفکیک شده خود را به آنها تحویل دهند.
تفکیک و جداسازی زباله ها در مراکز تفکیک:
پس از آنکه زباله ها به مراکز تفکیک تحویل داده شدند باید فرایند جداسازی به طور کامل صورت پذیرد. در این مرحله زباله ها بر اساس مصرف نهایی آنها و کاربردشان از هم جدا می شوند، برای مثال زباله های فلزی به دسته های آهن، چدن، مس و …. تفکیک می شوند.
شستشو و جداسازی آلودگی از زباله ها:
زباله ها ممکن است طی حمل با مواد دیگر یا در محل تولید دچار آلودگی شوند، وجود هر نوع آلودگی بر روی کیفیت محصول اثر می گذارد بنابرین لازم است که آلودگی های ایجاد شده از بین برده شوند.
انواع بازیافت:
زباله ها را می توان براساس اینکه قابلیت بازیافت دارند یا نه به دو دسته زباله های قابل بازیافت و زباله های غیر قابل بازیافت دسته بندی کرد. پسماندهای خشک اغلب جزو زباله های قابل بازیافت می باشند و زباله های تر معمولاً غیر قابل بازیافت هستند و بیشتر برای تولید کود یا انرژی بکار می روند و یا دفن می شوند.
زباله های قابل بازیافت پیش مصرفی و پس مصرفی :
در بحث بازیافت، تشخیص تفاوت بین مواد قابل بازیافت پیش مصرفی و پس مصرفی اهمیت فراوانی دارد. مواد قابل بازیافت پس مصرفی،آن دسته از محصولات را شامل می شود که توسط یک صنعت یا مصرف کننده در پایان کاربرد نهایی مورد انتظار دورریز می شوند. مواد پیش مصرفی ،مواد و یا محصولات جانبی ای هستند که در کارخانجات اصلی تولید شده و عموماً دوباره مورد استفاده قرار می گیرند.
اهمیت مواد قابل بازیافت پیش مصرفی از پس مصرفی، زمانی آشکار می شود که براساس مقتضیات، نیاز بخه خرید محصولات مشخصی حاوی مواد قابل بازیافت پس مصرفی باشد. در سال 1992 بیش از 200 ایالت محلی خرید محصولات کاغذی ، پلاستیکی و دیگر کالاهای ساخته شده از مواد بازیافتی توسط ادارات دولتی را طی قوانین خرید اجباری یا داوطلبانه الزامی کرده بودند. بسیاری از الزامات محدوده درصدهای موادبازیافتی پس مصرفی را در خرید محصولات مشخص می کنند، بنابرین اگر شرکت های تولید کننده بخواهند محصولات بازیافتی را به دولت بفروشند، آن بخش از مواد بازیافتی که پس مصرفی محسوب می گردد، از اهمیت بیشتری برخوردار خواهند بود.
قوانین الزامی اندکی در خصوص خرید محصولات بازیافتی توسط موسسات بازرگانی یا مصرف کنندگان وجود دارد، بتابرین خرید های این دسته معمولاًبراساس خواست خودشان و به صورت داوطلبانه است. اتحادیه ملی بازیافت، تعاونی تجاری خرید اقلام بازیافتی را متشکل از چندین شاخه ی ایالتی جهت کمک و حمایت از موسسات بازرگانی در خرید محصولات بازیافتی،راه اندازی کرده است.